Category: Genel

Çin veya salgın hastalıktan etkilenen diğer ülkelerle ithalat-ihracat faaliyetleri yoğun olan İşverenler, mevcut durumdan dolayı ekonomik olarak dar boğaza düşeceğinden bahisle Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Yönetmeliği’ nden faydalanabilir. 

İlgili Yönetmelik hükümleri ile amaçlanan genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlamak ve işverenin çalışanlarının bu durumdan mağdur olmaması amacıyla İşsizlik Sigortası Fonundan kısa çalışma ödeneği ödenmesidir. 

Bu kapsamda İşveren, Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği’ nden aşağıdaki şekilde yararlanılabilir; 

• İşveren, salgın hastalık sebebiyle etkilenmiş olduğu genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebepleri açıklayarak bağlı bulunduğu Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR) şubesine kısa çalışma yapılması için başvuruda bulunur. Söz konusu başvuruda işyerinin unvanını, adresini, işyeri İŞKUR numarasını ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarasını belirtmek ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi Kurum birimine teslim etmek zorundadır. 
• İşverenin kısa çalışma talebi, öncelikle Kurum birimi tarafından sebep ve şekil yönünden değerlendirilir. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığı yönünde kuvvetli emarenin bulunması halinde, Yönetim Kurulunca karara bağlanır. 
• Uygunluk tespiti sonuçları Kurum birimince işverene bildirilir. İşveren bu durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder veya ilan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır. Kısa çalışma başvurusu ve uygunluk tespitine ilişkin diğer işlemlerin ne şekilde yapılacağı hususu Kurum ve/veya Bakanlık tarafından belirlenir. 
• İşveren Kısa Çalışma Ödeneği başvurusunu şubesi bulunmakta ise, her bir şubesi için ayrı ayrı ve şubesinin bağlı bulunduğu İŞKUR üzerinden yapacaktır. 
• Kısa çalışma talebinin Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili birimince kabul edilmesi halinde, günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmemek üzere, sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60 şeklinde olacaktır. 
• Kısa Çalışma Ödeneğine ilişkin olarak İŞKUR tarafından yapılacak ödemeler, işverenin bölüm veya işyeri kapama yolunu tercih etmeleri durumunda İŞKUR tarafından aylık brüt asgari ücretin %150’sini geçemeyeceği şekilde karşılanacak olup, İşveren tarafından bu durumda herhangi bir maaş ya da SGK prim ödemesi yapılmayacaktır. 

Ancak İşveren tarafından haftalık çalışma süresinin en az üçte bir oranında azaltma yoluna gidilmesi halinde ise, işçilerin çalıştırıldığı sürenin maaş ve SGK prim ödemesi işveren tarafından yapılacak, geriye kalan çalışılmayan günlerin ödemesi ise yine İŞKUR tarafından sağlanacaktır. 

• İşçilerin bu ödenekten yararlanmaları için ise, işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesine göre çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması gerekmektedir. 

İstanbul Barosu Yönetim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği’nin (TBB) olağanüstü genel kurula çağrılması için delegeleriyle toplantı kararı almıştı. İstanbul Barosu’nun kararını Antalya Barosu da olumlu karşıladıklarını açıklamış, Ankara Barosu da çağrıya destek vermişti. Şimdi de İzmir Barosu, TBB’ne olağanüstü genel kurul yapılması için çağrıda bulunuldu. 

İzmir Barosu tarafından yapılan yazılı açıklamada, ‘Avukatlık Kanunu’nun 115’inci maddesi hatırlatılarak, şöyle denildi:

“Türkiye Barolar Birliği Başkanı, 52 baronun yargı bağımsızlığı ve kuvvetler ayrılığı ilkelerini gözeterek aldığı kararları yok sayarak, Avukatlık Kanunu madde 110/1’de yer alan ve baroları ilgilendiren konularda barolarla görüşerek çoğunluğun düşünce ve görüşünü belirtmek zorunda olduğuna ilişkin görevini yerine getirmemiş, bu suretle kanuna aykırı davranmıştır.

Türkiye Barolar Birliği, bu tavrı nedeniyle, Avukatlık Kanunu 109. maddesinde belirtilen bütün baroların katılmasıyla oluşan bir kuruluş olması niteliğini kaybetmiştir.

Bizi temsil etmediğini daha önce belirttiğimiz, söz ve eylemleriyle ülke demokrasisine, hukuk devleti ilkelerine, avukatlık mesleğine, Barolara ve TBB’nin kurumsal kimliğine zarar veren TBB Başkanının, bu görevi sürdüremeyeceği anlaşıldığından gereğinin yapılması için Avukatlık Kanununun 115. maddesi çerçevesinde Türkiye Barolar Birliğini olağanüstü genel kurula çağırıyoruz.

Barolarımız, hukuku teferruat olarak görmeyen, mesleğe tutkuyla bağlı, avukatların haklarından ve Baroların bağımsızlığından ödün vermeyen Birlik Başkanları çıkarmaya her zaman muktedirdir.”

AK Parti’nin üzerinde çalıştığı ve Meclis açılmadan önce muhalefete sunarak uzlaşma arayacağı 1. yargı paketi, infaz sistemi değişikliği içermese de pakette yargının ve cezaevlerinin yükünü hafifletecek dolaylı düzenlemeler yer alacak. Milliyet’in parti kurmaylarından aldığı bilgiye göre, 1. yargı paketi ile bu çerçevede savcıların, halen adli para cezası veya üst sınırı 1 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren şikâyete bağlı suçlar için kullanabildikleri “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” yetkisi, üst sınırı 2 yıla kadar suçları kapsar hale getirilecek.

Böylece basit cinsel taciz, tehdit, konut dokunulmazlığının ihlali, hakaret suçu için savcılar dava açılmasını 5 yıl süreyle erteleyebilecek. Şüpheli bu süre içinde kasten herhangi bir suç işlemez ise savcılık kovuşturmaya yer almadığına karar verecek.

Yargı paketi mesaisi

AK Parti’de önceki gün Grup Başkanvekili Mehmet Muş başkanlığında bazı vekillerin de katılımıyla 1. yargı paketi mesaisi yapıldı. Pakette yer alacak düzenlemelerin tüm boyutlarıyla masaya yatırıldığı toplantıyla, AK Parti önümüzdeki hafta Meclis’ten uzlaşma ile geçirilebilmek için muhalefete sunmayı planladığı teklifle ilgili iç çalışmasını büyük ölçüde tamamladı. Hukukçu vekillerin değerlendirmeleri ışığında bir iki maddede teknik içerikli bazı değişikliklerin yapılması gündeme gelirken, parti kaynakları Cumhurbaşkanı ve Adalet Bakanlığı ile yapılacak görüşmeler sonucu teklifin son şeklini alacağını bildirdi.

Milliyet’in edindiği bilgilere göre Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki hedefler doğrultusunda düşünce ve ifade özgürlüğünü daha da pekiştirme odaklı hazırlanan, keyfi tutuklamaları önlemeyi amaçlayan pakette, yargının ve cezaevlerinin yükünü hafifletmeye yönelik önemli düzenlemelere de yer verildi. Bu çerçevede, cezaevlerindeki tutuklu sayısını azaltmaya ve açılan dava sayısını düşürmeye yönelik olarak Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen “kamu davasının açılmasını erteleme” konusunda cumhuriyet savcılarının yetkilerini genişletecek hükümler pakete konuldu.

Buna göre, 1. yargı paketi ile “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” uygulamasının kapsamı genişletilecek. Şu anda cumhuriyet savcıları adli para cezası veya üst sınırı 1 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren, takibi şikayete bağlı suçlar için kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verebiliyor. Paket ile bu imkan 2 yıla kadar hapis cezası gerektiren suçları kapsar hale getirilecek.

Erdoğan sinyali vermişti

Cumhurbaşkanı Erdoğan da, 30 Mayıs’ta Yargı Reformu Stratejsi’ni açıklarken, bu yönde düzenleme yapılacağının sinyalini vermişti. Erdoğan, mevzuata göre yeterli şüphenin varlığı halinde kamu davası açılmasının zorunlu olduğuna işaret ederek şunları söylemişti: “Buradaki ‘yeterli şüphe’ kavramı, uygulamada basit şüphe olarak tatbik edilmektedir. Bu durum da açılan dava sayısını ne yazık ki artırmaktadır. Neticeye baktığımızda 2018 yılında şüphelilerin yüzde 52,6’sı hakkında ‘kovuşturmaya yer olmadığına’ dair karar verilmiştir. Sistemi mahkûmiyet ihtimali az olan davaların açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor. Bunun yolu da savcıların takdir hakkını genişletmekten geçiyor.”

Kapsama giren suçlar

AK Parti kurmayları, ceza üst sınırının 1 yıldan 2 yıla çekilmesi halinde, savcıların kamu davasının açılmasını erteleme yetkilerini kullanabilecekler suçlar kapsamına girecek TCK maddelerinin bazılarını ise şöyle sıraladılar: “Kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi, cinsel taciz (çocuğa karşı işlenmesi hali hariç), tehdit, dokunulmazlığının ihlali, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, hakaret, kişinin hatırasına hakaret, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, güveni kötüye kullanma, bedelsiz senedi kullanma, karşılıksız yararlanma.”

AK Parti’nin Yargı Reformu Startejisi hedefleri doğrultusunda hazırladığı 1. yargı paketi ile yargının hızlanması, iş yükünün hafiflemesi, uygulayıcıların niteliklerinin artırılması, düşünce ve ifade özgürlüğünün pekiştirilmesine yönelik çarpıcı pek çok düzenleme hayata geçirilecek.

AK Parti’nin Meclis’ten uzlaşmayla geçirmeyi planladığı ve diğer partilerin görüşüne açtığı paket taslağının detayları ortaya çıktı. Yeni yasama yılının ilk haftasında TBMM Başkanlığı’na sunulup ekim ayı içinde yasalaştırılması hedeflenen paketle getirilen belli başlı düzenlemeler şöyle: 

AVUKATLARA YEŞİL PASAPORT: Baroya kayıtlı ve en az 15 yıl kıdemi olan avukatlara yeşil pasaport verilecek. Hukuk fakültesi mezunları, mesleğe giriş sınavına girmek zorunda kalacak. Sınavı geçemeyen avukatlık veya noterlik stajına başlayamayacak. Sınavı ÖSYM yapacak. 100 puan üzerinden 70 puan alanlar başarılı sayılacak.

YENİDEN YARGILANMA: Düşünce ve ifade özgürlüğünü pekiştirmeye yönelik olarak istinafta kesinleşen 5 yılın altındaki ceza kararlarına temyiz yolu açılacak. Böyece Türk Ceza Kanunu’nda yer alan “Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suç işlemeye tahrik, suçu ve suçluyu övme, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, Cumhurbaşkanı’na hakaret, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama, silahlı örgüt, halkı askerlikten soğutma” gibi suçlar; Terörle Mücadele Kanunu’nunda yer alan “Terör örgütlerinin; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösteren veya öven ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik eden bildiri veya açıklamalarını basmak veya yayımlamak”, “Terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapmak, terör örgütünün üyesi veya destekçisi olduğunu belli edecek şekilde; örgüte ait amblem, resim veya işaretler asmak, taşımak, slogan atmak” gibi suçlar nedeniyle bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin verdiği kararlar temyiz edilebilecek.

Terörle Mücadele Kanunu’nun 6. maddesi kapsamında basın yayın organlarının suçun işlenişine iştirak etmemiş yayın sorumluluları hakkında verilen bin günden beş bin güne kadar adli para cezaları da temyiz kapsamında olacak. AK Parti kurmaylarının verdiği bilgiye göre, bu yolla istinafta 5 yılın altında cezası kesinleşmiş yaklaşık 30 bin kişi bir anlamda yeniden yargılanma imkanına kavuşacak.

>> 1. YARGI PAKETİ KARŞILAŞTIRMALI TASLAK METNİ İÇİN TIKLAYINIZ

ELEŞTİRİ SINIRI: Terörle Mücadele Kanunu’nun terör propagandası suçunun düzenlendiği ikinci fıkrasına “Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz” hükmü eklenecek.

SERİ YARGILAMA: “Hakkı olmayan yere tecavüz, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, gürültüye neden olma, parada sahtecilik, mühür bozma, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması” suçları ile Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Kanunu hükümlerine aykırı olarak ateşli silahlarla bunlara ait mermileri satın alan veya taşıyanlar veya bulunduranlar, kuru sıkı tabir edilen ses veya gaz fişeği ya da benzerlerini atabilen tabancayı, teknik özelliklerinde değişiklik yaparak öldürmeye elverişli silah haline dönüştürenler, tarla açılması, işlenmesi ve ekilmesine ilişkin yasağı çiğneyenler hakkında seri yargılama yapılacak.

TEKLİF EDİLECEK: Cumhuriyet savcısı veya kolluk şüpheliyi öncelikle seri yargılama usulü hakkında bilgilendirecek. Savcı tarafından şüpheliye bu usül teklif edilecek. Şüpheli teklifi kabul ederse seri yargılama usulü uygulanacak. Bu çerçevede savcı, suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği temel cazadan yarı oranında indirim uygulayarak talep edeceği yaptırımı belirleyecek. Belirlenen ceza savcı tarafından koşulları bulunması halinde seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya ertelenebilecek. Savcı şüpheli hakkında seri yargılama usulünün uygulanmasını mahkemeden talep edecek. Mahkeme eylemin seri yargılama usulü kapsamında olduğu kanaatine varırsa, savcılık talebinde belirlenen yaptırım doğrultusunda itiraza açık olmak üzere hüküm kuracak.

TUTUTUKLULUK SÜRESİNE DÜZENLEME GELİYOR

SOMUT DELİL: Tutuklama için “suçun işlendiği konusunda kuvvetli şüphe” yeterli olmayacak, “kuvvetli şüphenin varlığını gösteren somut delillerin bulunması” şartı aranacak. Soruşturma aşamasında tutukluluk süresi asliye ceza mahkemesinin görevine giren işlerde 6 ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde 1 yılı geçemeyecek. Ancak Milli savunmaya, devlet sırlarına, anayasal düzene, devletin egemenlik alametleri ve organlarına karşı işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu işlenen suçlar bakımından da süre en çok 1.5 yıl olacak. Bu süre gerekçe gösterilerek 6 ay daha uzatılabilecek.

ÇOCUKTA KADEMELİ İNDİRİM: Tutukluluk süreleri, 15 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, 18 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanacak.

İSTİSMAR MAĞDURLARI: Cumhuriyet savcısı veya hakim tarafından ifadesinin özel ortamda alınması gerektiği ya da şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk ya da mağdurların ifadeleri özel ortamda uzmanlar/psikologlar aracılığıyla alınacak. Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınacak. Kayda alınan beyan ve görüntüler dava dosyasında saklanacak, gizliliği için gerekli tedbirler alınacak.

ERTELEMEDE SINIR 2 YIL: Savcıların, halen adli para cezası veya üst sınırı 1 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren şikayete bağlı suçlar için kullanabildikleri “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” yetkisi, uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, üst sınırı 2 yıla kadar suçları kapsar hale getirilecek.

KHK’LILARA PASAPORT

OHAL kapsamında kabul edilen kanunlar uyarınca kamu görevinden çıkarılmaları veya rütbelerinin alınması nedeniyle pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari karar alınmışlardan, haklarında aynı nedenlerden dolayı devam etmekte olan herhangi bir idari veya adli soruşturma bulunmayanlara, beraat edenlere, davasının reddine karar verilenlere, mahkumiyet alanlardan cezası tümüyle infaz edilenlere veya ertelenenlere kollukça yapılacak araştırma sonucuna göre İçişleri Bakanlığı’nca pasaport verilebilecek.

15 GÜNDE HÜKÜM KURULACAK

DÖRTTE BİRİNE İNECEK: Asliye ceza mahkemelerince, adli para cezasını veya üst sınırı iki yıla kadar olan hapis cezasını gerektiren suçlarda iddianamenin kabulünden sonra basit yargılama usülüne karar verilebilecek. Bu durumda mahkemece iddianame, sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ edilip, beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenecek. Toplanması gereken belgeler de ilgili kurum ve kuruluşlardan istenecek. 15 günlük sürenin dolmasının ardından mahkeme duruşma yapmaksızın ve cumhuriyet savcısının görüşünü almaksızın hüküm kurabilecek. Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde ceza dörtte bir oranında indirilecek. Koşulların uygun olması halinde mahkemece kısa süreli hepis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya ertelenebilecek.

KAPSAMI GENİŞLİYOR: “Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı bir davranışla iş ve çalışma hürriyetini ihlal, güveni kötüye kullanma, suç eşyasını satın alınması veya kabul edilmesi” suçları da uzlaşma kapsamına alınacak

Kasten öldürme suçu, cezai yaptırıma tabi olması açısından, insanlık tarihinin tanımlı en eski suçlarından biridir. Modern ceza kanunlarının bahse konu suçu en ağır cezai yaptırımlarla tanımlaması insan hayatına verilen önemle ifade edilebilirse de insanlık tarihinde bu suçun karşılaştığı yaptırımın ağırlığının sebebi toplumsal düzende yaratacağı ağır tahribatları önlemek, maktulün yakınlarının intikam hissiyle girişeceği birtakım eylemlerle devletin elinde tuttuğu şiddet tekelinin zedelenmesinin önüne geçmektir. Nitekim modern ceza hukuku pratikleri de bahse konu suçun yaratacağı infial, korunan hukuki hak olan “yaşama hakkının” haklar hiyerarşisi içerisindeki başat konumu, normlar hiyerarşisinin tepesinde bulunan uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve devletlerin kurucu anayasalarının “yaşama hakkı” ve “can güvenliği”ne ilişkin teminat niteliğindeki hükümleri gereği hem kasten öldürme suçunun yasaklanması, hem de vatandaşlarının hayatlarına yönelen eylemlere karşı koruma şeklinde pozitif yükümlülüklerin yerine getirilmesi noktasında kasten öldürme suçunu azami hadden cezalandırma eğilimine sahiptir.